![]()
زنده و سالم نگه داشتن گیاهان آپارتمانی همیشه یک کار چالش برانگیز است. به خصوص برای کسانی که تازه علاقمند به نگهداری گل و گیاه آپارتمانی شده‌اند. یکی از رایج ترین اشتباهاتی که افراد تازه کار در نگهداری گیاهان آپارتمانی انجام می‌دهند، آبیاری تقویمی و اشتباه گیاه می‌باشد. آبیاری بیش از حد یا کمتر از نیاز گیاه می‌تواند باعث مشکلات مختلفی مثل پوسیدگی ریشه، پژمردگی، زردی برگ‌ها و حتی از بین رفتن کل گیاه شود. پس سوال مهمی که اینجا مطرح می‌شود این است که ازکجا بفهمیم کی وقت آبیاری گیاه است؟ برای یافتن پاسخ این سوال در ادامه این مقاله همراه ما باشید.
فاکتورهای مهم و موثردرآبیاری گیاهان
قبل از اینکه بهترین زمان آبیاری درگیاهان مختلف را بررسی کنیم، بهتر است بدانیم که آبیاری به چه عواملی بستگی دارد؟ و آیا می‌شود که یک زمان ثابت برای آبیاری همه‌ی گیاهان قرار دهیم یا خیر؟ اولین قدم برای تشخیص زمان مناسب آب دادن به گل‌ها، یادگیری الگوهای رفتاری آنها می‌باشد. هر گیاهی ویژگی‌های منحصر به فردی دارد و نوع آن روی زمان آبیاری تاثیر می‌گذارد. به طور مثال آبیاری در گیاهان برگ گوشتی بسیار متفاوت از آبیاری گیاهان ساقه علفی است.
علاوه بر نوع و مدل گیاه، عوامل زیر هم بر زمان آبیاری تاثیرگذار هستند:
• دمای محیط نگهداری گیاه
• میزان نور دریافتی توسط گیاه
• جنس گلدان و بافت خاک
• میزان رطوبت موجود در هوا
• میزان تهویه محیط
پس با توجه به این موارد می‌توان متوجه شد که چرا یک زمان مشخص برای آبیاری یا آبیاری تقویمی کاراشتباهی است. چراکه فاکتورهای دمایی، نوری، رطوبتی و جنس گلدان در هر محیط متفاوت است.
بهترین کار برای تعیین زمان آبیاری چک کردن خشکی ارتفاع خاک گلدان است و بر اساس همین مورد گیاهان به 6 دسته تقسیم می‌شوند:
![]()
گیاهان ساقه علفی
این دسته شامل گیاهانی با ساقه نازک وعلفی مانند سینگونیوم، پتوس وبرگ انجیری و... ست که به راحتی آب را از دست می دهند ودرنتیجه تقریبا نیازآبی بالایی دارند. روش تشخیص زمان آبیاری گیاهان ساقه علفی به این شکل است که ابتدا باید اجازه دهید بین دو آبیاری حدود یک سوم ارتفاع خاک گلدان خشک شود، بعد گیاه را آبیاری کنید. برای سنجش خشکی ارتفاع خاک گلدان نیزمی‌توانید از یک سیخ چوبی استفاده کنید. برای اینکار سیخ چوبی را درارتفاع یک سوم خاک گلدان قرار داده و حدود 60 ثانیه در خاک نگه دارید؛ اگر بعد از بیرون آوردن سیخ چوبی خاک به سیخ چسبیده بود، نشان دهنده مرطوب بودن خاک است و نیاز به آبیاری نیست. اگر خاک به سیخ چوبی نچسبیده بود، نشان دهنده خشک شدن خاک است و می‌توانید گیاه را آبیاری کنید.
![]()
گیاهان تنه چوبی
گیاهان تنه خشکی مثل یوکا، کاج و فیکوس ها و... تنه‌های چوبی دارند و تبخیر آب از ساقه دیرتراتفاق می‌افتد، پس نیاز آبی کمتری دارند. برای این دسته از گیاهان اجازه دهید حدود نصف ارتفاع خاک گلدان خشک شود بعد گیاه را آبیاری کنید.
![]()
کاکتوس ها وساکولنت ها
ساختار برگ های گوشتی کاکتوس و ساکولنت ها و وجود خار در کاکتوس‌ها باعث هدر رفتن کمتر آب شده و گیاه می تواند مدت زمان بیشتری آب را ذخیره کند، پس نیاز آبی کمتری دارد. برای آبیاری این دسته از گیاهان اجازه دهید حدود سه چهارم خاک گلدان خشک شده، سپس گیاه را آبیاری کنید. دقت کنید هیچ وقت اجازه ندهید بین دو آبیاری، صد در صد خاک گلدان خشک شود، با اینکار خاک حالت کویری شده و خلل و فرج خاک زیاد و آب با سرعت بالایی از انتهای گلدان تخلیه می‌شود و ریشه فرصت جذب آب را ازدست می دهد. پس همیشه بین دو آبیاری لازم است حداقل ۱۰ درصد خاک مرطوب باشد.
![]()
سانسوریا و زاموفیلیا
تشخیص زمان مناسب آب دادن به گل ها به عوامل زیادی بستگی دارد مثلا درگیاه جذاب و دوست داشتنی زاموفیلیا و سانسوریا به دلیل ساختار ساقه، ریشه و برگ متفاوتی که دارند،نیاز آبی کمتری دارند. ساختار ساقه زیرزمینی (ریزوم) و برگ‌های گوشتی در هر دو گیاه توانایی نگهداری آب در مدت زمان بیشتری را دارند. از طرفی به دلیل این ساختار ساقه زیرزمینی و برگ گوشتی به آبیاری بیش از اندازه و باقی ماندن آب روی سطح برگ بسیار حساس هستند. برای آبیاری این دو گیاه اجازه بدید سه چهارم ارتفاع خاک خشک شود، سپس گیاه را سیراب کنید.
![]()
گیاهان هوازی
گیاهان هوازی مانند تیلاندسیا و خزه اسپانیایی ریشه ندارند. پس در نتیجه نیاز آبی این گیاهان از،طریق ریشه و خاک تامین نمی‌شود. این گیاهان به تنهایی یا متصل به سنگ و چوب نگهداری شده و طبق شرایط دمایی محیط بین یک تا سه روز درمیان نیاز به دریافت آب دارند. جهت تامین نیاز آبی گیاهان هوازی کافی است که گیاه را در یک ظرف آب به مدت ۱۵دقیقه قرار دهید تا آب مورد نیاز را دریافت کند. در محیط‌های خشک اسپری روزانه آب توصیه می‌شود.
![]()
ارکیده
ارکیده نیازآبی متفاوتی با سایر گیاهان دارد. برای آبیاری ارکیده زمان مشخص نکنید. از طرفی به دلیل ساختار خاک متفاوت ارکیده که ترکیبی از بارک و کوکوچیپس است، نمی‌توان خشکی ارتفاع خاک را ملاک آبیاری قرار دهیم. بهترین روش برای تشخیص زمان آبیاری گل ارکیده چک کردن رنگ ریشه‌های گیاه است. زمانی که ریشه‌های گیاه سبز رنگ هستند نشانه رطوبت کافی در گیاه هست و نیاز به آبیاری ندارد. تغییر رنگ ریشه‌ها از رنگ سبز به رنگ نقره‌ای نشان دهنده تشنگی گیاه است و لازم هست گیاه را آبیاری کنید. برای دیدن رنگ ریشه ها در گیاه ارکیده لازم است دو نکته مهم را رعایت کنید: اولا استفاده ازگلدان مناسب و شفاف که در آن ریشه‌ها قابل رویت باشند و دوما استفاده از خاک مخصوص که از تنه گیاه تشکیل شده و اجازه دیدن ریشه را به ما می‌دهد.
به طور کلی تشخیص زمان مناسب آب دادن به گل ها برای حفظ سلامت گیاهان آپارتمانی ضروری است. با توجه به علائمی مثل خشکی/پژمردگی/زرد شدن برگ می‌توان حدس زد که آبیاری گیاه به خوبی انجام نشده است. برای انتخاب دقیق زمان آبیاری حتما فاکتورهای دما، رطوبت محیط، نوع گیاه، جنس گلدان و خاک را در نظر بگیرید. بهترین روش برای سنجش زمان آبیاری طبق فاکتورهای مختلف، سنجش خشکی ارتفاع خاک است که در گیاهان مختلف متفاوت است.