شناسنامه انواع سانسوریا ( گیاه مار، زبان مادرشوهر، شمشیری ) تصفیه کننده ی هوا
خانواده : زیرمجموعه ی ساکولنت هاست.
Asparagaceae
مبداً ( زیستگاه ) : انواع سانسوریا زیستگاه های متفاوتی دارند که جلوتر درموردش توضیح داده شده است.
*این گیاهان جزء دسته گیاهان مقاوم هستند و در شرایط نامساعد محیطی به راحتی دوام می آورند. نگهداری انواع سانسوریا راحت است و همین مساله باعث محبوبیت فراوان آن شده است.
*سانسوریا در تصفیه هوای محیط بسیار مفید است. چون این گیاه سمها و گازهای مضر موجود در محیط مثل فرمالدئید و تولوئن را جذب میکند و سبب بهبود کیفیت هوای محیط میشود.
*سانسوریا در طول شب هم اکسیژن آزاد میکند و میتواند در افرایش آرامش هنگام خواب ، بسیار مؤثر و مفید باشد. به همین دلیل کارشناسان قرار دادن انواع سانسوریا را در منزل ، مخصوصاً اتاق خواب پیشنهاد میکنند.
*سانسوریاها به آبیاری کمی نیاز دارند و در اثر آبیاری زیاد دچار پوسیدگی می شوند. خاک این گیاه باید سبک با زهکشی خوب ومناسب باشد.
*به خاطر داشته باشید که سانسوریاها اغلب به سرمای زیاد مقاوم نیستند و گرما دوست هستند.
*انواع گونه سانسوریا : سانسوریا شمشیری ، پاکوتاه ، لوله ای (نیزه آفریقایی) و مهتابی
1- سانسوریا شمشیری
زیستگاه : غرب آفریقا
*سانسوریا شمشیری بیشتر در دو نوع سبز و ابلق دیده میشود. برگهای این گونه کشیده و شبیه شمشیر است. به همین دلیل میان انواع سانسوریا این گونه طرفدار زیادی دارد.
*این گونه در محیط سرپوشیده تا ارتفاع حدود ۵۰ سانتی متر رشد میکند و در صورت قرار گرفتن در طبیعت ، ارتفاع آن ممکن است به یک متر و حتی بیشتر هم برسد.
*در نوع سبز برگهای گیاه سبز کمرنگ بوده و نوارهای افقی سبز پر رنگ در برگهای گیاه وجود دارد.
*درنوع ابلق این گونه هم ترکیب رنگ به همین گونه است با این تفاوت که نوار طلایی دور تا دورِ برگ را دربرگرفته و همین موضوع سبب زیبایی دو چندان سانسوریا شمشیری ابلق شده است. این واریته به نور بیشتری نیاز دارد تا ابلق بماند و در صورت کمبود نور سبز میشود.
2- سانسوریا پاکوتاه
زیستگاه : چین
*سانسوریا پاکوتاه به سانسوریای لانه پرنده نیز معروف است. برگها در این گونه به رنگ سبز پر رنگ با نوارهای افقی روشن میباشند.
*این گونه از سانسوریا تا ارتفاع حدود ۲۰ الی ۲۵ سانتیمتر رشد میکند.
*سانسوریا پاکوتاه حالت رزت دارد و همان گونه که از نامش مشخص است ، گیاه کوچکی است و برای محیط های کوچک مناسب است.
*به همین دلیل در میان انواع گوناگون سانسوریا علاقمندان زیادی دارد. چون این گونه علاوه بر برگهای کوچک ، توانایی جاگیری در محیطهای کوچک را هم دارد.
*بهتر است بدانید که سانسوریا پاکوتاهی که ارتفاع خیلی کمی دارد را در بازار به اصطلاح سانسوریا پاکوتاه مینیاتوری بیان می کنند. البته این نام به دلیل اختلاف قیمت بین دو گیاه ، استفاده میشود. با گذشت زمان و رشد سانسوریا مینیاتوری ، گیاه تغییر شکل داده و شکل سانسوریا پاکوتاه را به خود میگیرد.
*به خاطر داشته باشید که سانسوریا پاکوتاه به نور متوسط نیاز دارد.
*این گونه دو رنگ دارد. یکی سبز و یکی هم ابلق. که گونه ابلق به نور بیشتری نیاز دارد.
3- لوله ای (نیزه آفریقایی)
زیستگاه : آنگولا
*سانسوریا لولهای یا مدادی برگهای گرد لولهای و مخطط دارد . این گونه به نور خوب محیطی نیاز دارد.
*قطر برگها تا ۳ سانتیمتر میرسد و ارتفاع آن در محیط خانه تا حدود ۵۰ سانتیمتر خواهد رسید. این در حالی است که در زادگاه خود ، گیاه ضخامت بیشتری به خود گرفته و ارتفاع آن تا ۲ متر هم میتواند رشد کند.
*به تازگی نوع دیگری از سانسوریا لوله ای تحت عنوان سانسوریا رنگی وارد کشور شده است که دارای تنوع رنگی بسیار بالایی است.
*در این نوع سانسوریا ، رنگهای مصنوعی مخصوص به وسیله دستگاه مخصوص به گیاه زده میشود. رنگها مخملی بوده و به دلیل زیبایی و فروش بیشتر به گیاه زده میشود. البته این رنگ به گونهای است که با رشد گیاه قسمت رنگ شده هم رشد میکند. این رنگ مصنوعی سبب شده تا علاقمندان به انواع سانسوریا ، به این گونه توجه خاصی داشته باشند.
*این گیاهان وارداتی در حقیقت قلمهای از گیاه مادری هستند. نوک این قلمهها رنگ شده و داخل کوکوپیت قرار میگیرند و به اصطلاح گیاه کامل محسوب نمیشود. پس بهتر است همچون یک قلمه از آن نگهداری کنید.
4- سانسوریا مهتابی
زیستگاه : قاره آفریقا
*در میان انواع سانسوریا ، سانسوریا مهتابی ظاهری خاص دارد.
*این گونه از سانسوریا دارای برگهای پهن و بلند با ترکیب رنگ سبز روشن-نقره ای-خاکستری است.
*سانسوریا مهتابی به دلیل سهولت در نگهداری ، جزء گونههای محبوب سانسوریا محسوب می شود.
*ارتفاع این گونه به کمتر از یک متر میرسد.
*گهگاه گل میدهد و گلها سفید و معطر هستند.
*سانسوریا مهتابی به نور کامل نیاز دارد. در نور کم برگها سبز پر رنگ میشوند ولی نوارهای نقره ای خود را حفظ میکنند. از این رو این گونه به نور کم هم مقاوم است.
موقعیت نور: در وضعیت ایده آل، نور متوسط، مناسب است. ( یعنی حدود ۲ متر فاصله از پنجره جنوبی و غربی) ، اما این گیاه، تحمل محیط های پرنور و کم نور و سایه را هم دارد. فراموش نکنید قطعاً سانسوریا در محیط پرنور اما غیر مستقیم رشد چشمگیر و پاجوش دهی بیشتری خواهد داشت.
*فقط توجه داشته باشید که آن ها را از آفتاب مستقیم دور نگه دارید؛ چون برگ های آن ها، در چشم به هم زدنی خواهند سوخت.
خاک : برخلاف سایر گیاهان نیاز به خاک سنگین و فشرده باشد. و تخلخل زیاد در خاک نیاز ندارد.برای خرید خاک مرغوب به رشد شگفتانه و سلامت و طول عمر گیاهتان کمک میکنید.
بهترین ترکیب خاک برای سانسوریا : خاک باغچه + خاک برگ + پرلیت + ورمی کمپوست
نکته مهم: بهترین و مطمئن ترین راهکار برای خاک گیاهان، تهیه خاک به صورت جداگانه و ترکیب آنها باهم است.
رطوبت : نیازرطوبتی بسیار کمی دارد. بنابراین نیاز به ساخت جزیره ، غبارپاشی ، دستگاه بخورسرد ندارد.
آبیاری : سانسوریا، بسیار کم آب است؛ پس هنگام آبیاری، از خشک بودنِ سطحِ خاکِ گلدان اطمینان حاصل کنید. این گیاه، به آبیاری بیش از حد حساس است؛ به همین دلیل، خاکِ همیشه خیس، باعث پوسیدگی این گیاه میشود. آبیاری ، حدود یک بار در هفته، در تابستان و دو هفته یک بار، در زمستان ، برای این گیاه کافی است. اما بهترین زمان آبیاری این گیاه ، با خشک شدن حداکثر عمق خاک می باشد که با فروبردن انگشت تان داخل خاک گلدان مشخص می گردد.
کوددهی : نیاز تغذیه ای بسیار بالا دارد. برای رشد چشمگیر سانسوریا و پاجوش دهی بیشتر و پاجوش های ضخیم تر لازم است از اوایل بهار تا اواخر تابستان ، از کودهای تقویتی مخصوص سانسوریا استفاده نمائید.
تکثیر:
تکثیر با پاجوش ( تقسیم ریزوم)
در این روش، بعد از بزرگ شدن گیاه و پاجوشهای آن، گیاه را از گلدان خارج میکنید.
بعد، ریشه پاجوش را از گیاه مادر جدا میکنید. فقط دقت کنید که پاجوشها خیلی کوچک نباشند.
اجازه دهید که تا حدی به رشد خود ادامه بدهند؛ چون با جدا کردن پاجوش کوچک، روندِ رشدِ بسیار کندی را پیش رو خواهید داشت.
در عکس زیر، یک پاجوش کوچک را مشاهده میکنید.
البته پاجوشهای کوچک هم میتوانند به یک گلدان بزرگ تبدیل شوند، اما بهتر است حداقل به اندازه عکس زیر برسند. سپس جدا شوند.
تکثیر با قلمه برگ ( قلمه زدن برگ ها)
در این روش، باید با یک قیچی مناسب، برگ را به اندازههای ۸ سانتی متری برش بزنید.
به خاطر داشته باشید که برگهای کوچک را انتخاب نکنید؛ چون تکثیر صورت نمیگیرد.
برای قلمه برگ، باید برگهایی با حدود ۳۰ سانتی متر ارتفاع را انتخاب کنید.
تکثیر در آب
برای افزایش ریشهزایی قلمه در آب، میتوانید مقداری هورمون ریشهزایی را در آبی که قصد دارید قلمه را داخل آن فرار دهید، حل کنید. این کار به ریشه زایی قلمهی شما کمک میکند. بعد از مشاهده ریشه دار شدن قلمه، میتوانید آن را در گلدانی مجزا بکارید تا رشد جوانه آن آغاز شود.
*برای حفظ شدن ردههای طلاییِ گیاه، باید پایین قلمهها را به صورت هشتی برش بزنید. و بگذارید آن قسمت به مدت 24ساعت درفضای منزل بماند تا پینه ببندد و آوندها بسته شوند. که قلمه درون خاک نپوسد.
*به خاطر داشته باشید که قسمت هشتی را حتما درون خاک بکارید.
*بااین روش، احتمال این که ردههای طلایی حفظ بشوند، بیشتر خواهد بود.
*اما روش قطعی برای سانسوریای ابلق، تکثیر از طریق ریزوم یا همان پاجوش است.
*در این روش، بدون شک ردههای طلایی حفظ میشوند.
*در عکس زیر، نحوه برش هشتی و کاشت آن را مشاهده میکنید.
نکته مهم : بهتر است اواخر زمستان و فصل بهار قلمه بزنید و قلمهها را در محیطی با دمای حدود ۲۵ درجه نگهداری کنید.
تعویض گلدان : گلدان سانسوریا هرچه کوچکترباشد، هم رشد بیشتری خواهد کرد و هم پاجوش بیشتر و سریعتری خواهد زد. بنابراین سعی کنید از گلدان های دهانه تنگ برای این گیاه استفاده نمائید.
بیماری :
*علت خشک شدن برگ های سانسوریا ، نورزیاد یا آبیاری کم
*علت خشک شدن نوک برگها : نورخیلی زیاد و تشنگی کشیدن گیاه
*علت لوله شدن برگ ها : گلدان های خیلی بلند وبزرگ ، تنش و شوک دمایی ( سانسوریا هوای خیلی سرد ویا خیلی گرم را دوست ندارد) ،خرید آفت کش ها آفات درون خاک
*علت آبکی و زرد شدن برگ ها : قارچی شدن گیاه دراثرآبیاری زیاد و آب ریختن داخل غلاف ها به هنگام آبیاری و پوسیدگی ریشه ( زهکشی کف گلدان چک شود که مسدود نشده باشد). با خرید قارچکش ها به پیشگیری گیاهتان دربرابربیماری قارچی کمک شایانی می کنید.
*بیحال و خم شدن برگها دو علت دارد : اگر از انتها برگها خم شده باشند ، گیاه دچار پوسیدگی ریشه شده است. و اگر از وسط نرم و پارچه ای خم شود دراثر آبیاری نامناسب و کمبود نور می باشد.
*علت جویده شدن لبه برگها ، وجود آفات در خاک گیاه، سمپاشی شود.